Эрцгерцог

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Австрияны эрцгерцогларыны короналары

Эрцге́рцог (немчачаErzherzog) — къуру Габсбургланы монарх юйлерини членлери хайырланнган титулду. Орта ёмюрлени эмда джангы заманны эпохасындагъы Германияда эрцгерцог герцогдан мийикди, алай а курфюрст бла королдан алашады. Бу титиул Германияда XIX ёмюрню аллына дери хайырланмагъан уллу герцог (немчача Großherzog) титулгъа тенгирекди.

Эрцгерцог титул биринчи кере «Privilegium Maius» деген джалгъан документде тюбейди, бу документи австриячы герцог Рудольф IV (1358—1365), Сыйлы Рим империяны импеарторуну австриячы монархлагъа берилген хакъларын кёргюзген буйрукъ кибик кёргюзгенди. «Privilegium Maius» документде, империяны башха герцогларындан мийик этген, эрцгерцог титулну 1156 джыл император Фридрих I Барбаросса киргизгенди деб джазылады. Рудольф IV джангы титулну киргизгенини чуруму 1356 джылны Алтын булласында Карл IV императорну сайлагъан немча бийлени санларын азайтыб, аланы ичинден австриячы герцогну къоратыуу болгъанды.

Австрияны башчыларыны джангы титулун императорла къабыл этмегендиле, алай а герцог Эрнстден (1406—1424) башлаб, австрияны башчылары бу титулну хайырланыб башлагъандыла. Биринчи кере эрцгерцог титулну Габсбургланы юйюнден император Фридрих III къабыл этгенди. 1458 джыл бу титулну кесини кичи къарнашына Альбрехт VI-гъа бергенди, 1477 джылда уа Сигизмунд Тирольчугъа берилгенди. 1482 джылдан сора эрцгерцог титулну Фридрих III джашы, Максимилиан I император болгъунчу хайырланнганды.

XVI ёмюрден башлаб эрцгерцог титул къуру Австрияны монархыны титулу болуб къалмай Габсбургланы династиясыны бютеу келечилери бла да хайырланнганды. Аны магъанасы, Европаны башха король юйлеринде принц неда бий титулланы магъанасына келишиб башлагъанды. Бу адет Австрия империя (1804—1867) бла Австрия-Маджар империяны (1867—1918) заманларындада къалгъанды.

Австрияда монархияны къоратылыуу бла (1918) титулла къурутулгъандыла, Австрия Республикада эрцгерцог титул бла хайырланыу законнга къаршчыды, алай а тышында джашагъа Габсбургланы туудукълары бу титул бла бусагъатдада хайырланадыла.

Джибериуле[тюзет | кодну тюрлендир]