Бахрейн бетни чыкъгъан текстине къарау

{{Кърал
 |Аты                         =Бахрейн Королевство
 |Оригинал аты                =<big>مملكة البحرين</big> </br>Мамля́ка аль-Бахре́йн
 |Байракъ                     =Flag of Bahrain.svg
 |Герб                        =Emblem_of_Bahrain.svg
 |Герб орнуна                 =
 |Гимн                        =نشيد البحرين الوطني
 |Гимнни кёчюрмеси            =Бизни Бахрейнибиз
 |Аудио                       =Bahraini_Anthem.ogg
 |Кърал оноуну формасы        =[[Конституция]]лы [[монархия]]
 |Кърал дини                  =[[Ислам]] ([[суннизм|суннитлик]])
 |Карта                       =Map of Bahrain.svg
 |Девиз                       =
 |Девизни кёчюрмеси           =
 |Тил                         = [[Араб тил|араб тил]]
 |Эркинлик                    =1783<ref name="CIA">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ba.html CIA World Factbook, "Bahrain"]</ref><ref name="britannica.com">" Bahrain". ''Encyclopædia Britannica''. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 16  2008  [http://www.britannica.com/eb/article-93661]</ref>, [[14 август]] [[1971]]<ref name="autogenerated8">[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/817505.stm Bahrain Timeline] BBC</ref>
 |Къуралгъанды                =
 |Кимден эркинлик             =[[Къаджар]]дан, <br />[[Уллу Британия]]дан
 |Ара шахар                   = [[Манама]]
 |Эм уллу шахарла             = Манама
 |Башчыланы постларыны атлары =Королю<br />Премьер-министри
 |Башчыла                     =[[Хамад ибн Иса аль-Халифа|Хамад аль-Халифа]]<br />[[Халифа ибн Салман аль-Халифа|Халифа аль-Халифа]]
 |Территориясыны орну         =184-чю
 |Территория                  =750
 |Суу                         =0
 |Халкъыны орну               =159-чу
 |Халкъ                       =791 000<ref name=unpop>{{cite paper | url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf | title=World Population Prospects, Table A.1| version=2008 revision  | format=.PDF | publisher=United Nations | author=Department of Economic and Social Affairs
Population Division | date=2009 | accessdate= 2009-03-12}}</ref>
 |Джыл                        =2009
 |Басыннганы                  =1189,5
 |БИП                         =27,014 млрд<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=419&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=19&pr.y=5 |title=Bahrain|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2009-10-01}}</ref>
 |БИП джылы                   =2008
 |БИП орну                    =118
 |Адам башына БИП             =34 662<ref name="imf2" />
 |Валютасы                    = [[Бахрейн динар]] (BHD, код 48)
 |Домен                       = [[.bh]]
 |Телефон коду                =973
 |Заман бёлюмю                =+3
 |Белги                       = <!-- шаблонну ичинде белгиле (сноскала) салынсала, былайгъа <references/> салыныргъа керкди -->
}}
'''Бахре́йн''', официал аты '''Бахрейн Королевство''' ({{lang-ar|مملكة البحرين}} — ''Мамля́ка аль-Бахре́йн'') — [[Джууукъ Кюнчыгъыш|Къыбыла-Кюнчыгъыш]] [[Азия]]да, [[Персия богъаз]]да, кеси бла бир атлы архипелагда орналгъан айрымкан [[кърал]]ды, эм гитче араб къралды. Бахрейн, эки абадан эмда кёб ууакъ айрымканны алады, [[Сауд Арабия]]ны джагъасындан кюнчыгъышха 16 [[км]] узакълыкъдады эмда бу кърал бла [[Фахд королну кёпюрю|автомобиль кёпюр]] бла байланыбды. Королевство, Персия богъазда [[АБШ]]-ны эм уллу авиабазасын орнатыргъа [[территория]]сын береди.

== Тарихи ==

Б. э. д. III мингджыллыкъда къралны территориясында бегитилген джерлешимлери болгъан айныгъан [[цивилизация]] джайылыб болгъанды. [[Дильмун]] деген буруннгу кърал, тенгиз сатыу-алыуну уллу аралыгъы болгъанды, бу къралны юсю бла шумерлиле эмда Месопотамияны башха халкълары [[Инд]]ни ёзенини халкълары бла байламлы болгъандыла.

* IV—VI ёмюрледе — [[Сасанидле]]ни къралларыны къурамында, андан сора — [[Араб халифат]]ны.
* IX—XI ёмюрледе — [[карматла]]ны къралларыны аралыгъы.
* XIII ёмюрню ортасында — [[суверенитет|эркинлик]] алады, алай а кёб турмай [[Ормуз]] эмиратны къурамына киреди.
* XVI—XVII ёмюрледе — [[Португалия]]ны иелиги болуб турады.
* XVII—XVIII ёмюрледе — [[Сефевидле|сефевид]] [[Иран]]ны къурамында.
* 1780-чы джыллада — джангыдан бойсунмаулугъун баямлайды.
* XIX ёмюрле — Бахрейннге ингилизлиле кириб башлайдыла.
* [[1871]] — Бахрейн, [[Уллу Британия]]ны протектораты болады (де-факто — [[колониялизм|колониясы]]).
* [[Биринчи дуния къазауат]] — уллу британ аскер база къуралады. Иранны [[правительство]]су Бахрейнни, Иранны законсуз кючленнген территориясына санайды.
* [[Экинчи дуния къазауат]] — британ правительство, Бахрейннге уллу аскер контингент кёчюреди. [[1946]] джылдан [[Манама]] — Персия богъазны районунда британ администрацияны башчысыны резиденциясыды.
* [[1968]] — Бахрейн, Катар эмда Келишим Оман бла бирге, Персия богъазны араб бийликлерини Федерациясыны къуралыуун баямлайды.
* [[14 август]] [[1971]] — [[суверенитет|эркинлик]] бериледи.
* [[1975]] — парламент чачылады.

[[Россия Федерация]] бла дипломат илишкилери барды (СССР бла [[1990 джыл]]ны 29 сентябрында къурулгъандыла).

== Халкъы ==

2007 джылда Бахрейнде джашагъан адамланы саны 708 573 адам болгъанды, аладан джарымы чакълы бир — иммигрант ишчиле бла юйюрлериди (кёбюсюне Ирандан келгенле); [[Европа]]ны эмда Къыбыла [[Азия]]ны къралларында туугъанла да кёбдюле. [[Официал тил]] — [[араб тил]]ди, дагъыда [[ингилиз тил|ингилиз]], [[фарси]] эмда [[урду]] тилле бла хайырланадыла.

Ара шахары — Бахрейн айрымканны шимал-кюнчыгъышында орналгъан Манама порт шахарды (137 минг адам джашайды). [[Шахар]], уллу сатыу-алыу аралыкъды (Персия богъазны районунда эркин сатыу-алыуну юч зонасындан бириди).

=== Дини ===

Халкъыны 85 % чакълы бири кърал динни — [[ислам]]ны тутадыла, аладан 75 % шиитледиле эмда 25 % суннитледиле (патчах юйюрню членлери да). Дагъыда [[христианлыкъ|христианла]], [[иудейлик|иудейле]], бахаистле, индусла, буддистле эм зороастрийчиле бардыла.

== [[Кърал оноуну формасы|Кърал оноууну формасы]] ==
[[Файл:Un-bahrain.png|thumb|250px|Бахрейнни картасы]]
[[Файл:Bahrain fountain.jpg|thumb|250px|Бахрейнде фонтан]]
[[Файл:Grand mosque in Bahrain.jpg|thumb|250px|Бахрейнде [[Аль-Фатиха межгит]]]]
Бахрейн — [[конституция]]лы [[монархия]]ды. Къралны башчысы королду ([[2002 джыл]]гъа дери — [[эмир]]). [[Правительство]]гъа премьер-министр башчылыкъ этеди. Кабинет, 23 министрден къуралады.

Эки палаталы [[парламент]] барды. Тёбен палата — Депутатланы палатасы, бютеухалкъ сайлаулада айырылады, огъары палата — Консультатив кенгеш (''Меджлис аш-Шура''), король бла айырылады. Эки палатада 40-ышар адам олтурады.

== Экономикасы ==

'''Онглулукълары''': нефть бла газ чыгъарыу. Айныгъан оффшор банк сектор. Ич инвестицияла. Туризм. Алюминий чыгъарыу. Ашарыкъ товарланы бютеулей кеси чыгъарады.

'''Къарыусуз джанлары''': тауусулуннган нефть резерлери, башха отрасллеге ориентациясы толу тюлдю. Ишсизликни (15 %) эмда кърал борчланы дараджасы мийикди.

Ачха бирими — 1000 филсге тенг болгъан бахрейн динарды.

== Административ бёлюнюую ==

Бахрейн, 12 автоном районнга бёлюнюбдю:
* Аль-Манама (Al Manamah)
* Аль-Минтака аль-Вуста (Al Minţaqah al Wusţá)
* Аль-Минтака аль-Гарбия (Al Minţaqah al Gharbīyah)
* Аль-Минтака аш-Шамалия (Al Minţaqah ash Shamālīyah)
* Аль-Хадд
* Ар-Рифа ва аль-Минтака аль-Джанубия
* Джидд Хафс
* Джузур Хавар
* Иса, Мухаррак
* Ситра
* Хамад

== Литература ==
* {{Книга:Густерин П.В.: Города Арабского Востока|2007}}

== Джибериуле ==

* {{dmoz|World/Russian/Страны_и_регионы/Ближний_Восток/Бахрейн/}} {{ref-ru}}
* [http://worldgeo.ru/asia/bhr/ Бахрейн «Бютеудуния география» сайтда] {{ref-ru}}
* [http://www.freeworldmaps.net/asia/bahrain/map.html Бахрейнни картасы]

{{refs}}
{{Азияны къраллары}}
{{АрабЛига}}
{{commonscat|Bahrain}}
{{stub}}

[[Категория:Къралла]]