Лима бетни къайнагъына къара

{{Магъанала}}
{{Джерлешим
|аты                           =Лима
|ориг. аты                     =Lima
|фото                          =Lima2017 A.jpg
|фотону ачыкълау               =
|байракъ                       =Flag of Lima.svg
|герб                          =Coat of arms of Lima.svg
|гербини юсюнден статья        =Герб
|байрагъыны юсюнден статья     =Байракъ
|тенгизден мийиклик            =0–1,548
|кърал                         =Перу
|сагъат бёлге                  =UTC−5
|баш.къошакъ.параметр          =Региону
|баш.параметрни.ачыкълау       =[[Лима (регион)|Лима регион]]
|тюб.къошакъ.параметр          =Провинциясы
|тюб.параметрни.ачыкълау       =[[Лима (провинция)|Лима провинция]]
|къошакъ.параметр#3            = Тамалы салыннганды
|параметрни.ачыкълау#3         = [[1535]]
|къошакъ.параметр#4            = Алгъыннгы аты
|параметрни.ачыкълау#4         = Ciudad de los Reyes <br /> (''Патчахланы шахары'')
|админ.бёлюннгени              =43 район
|карта                         =
|картаны ёлчеми                =
|loc-map                       =
  |lat_dir=S | lat_deg=12 | lat_min=02 | lat_sec=06
  |lon_dir=W | lon_deg=77 | lon_min=01 | lon_sec=07
  |CoordAddon             = type:city(6867951)_region:PE
  |CoordScale             = 
  |ЯндексКарта             = http://maps.yandex.ru/?text=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%83%2C%20%D0%9B%D0%B8%D0%BC%D0%B0&sll=-77.031398%2C-12.062444&sspn=11.249998%2C8.297382&l=map%2Cstv
|къралны картасыны ёлчеми      = 300
|майдан                        = 2 672,3
|халкъ                         = 7&nbsp;605&nbsp;742<ref>[http://www.inei.gob.pe/Anexos/libro.pdf ]</ref>
|саналгъан джыл                = 2007
|басыннганы                    = 2846,1
|агломерация                   = 8&nbsp;472&nbsp;935
|миллет къурам                 =
|дин къурам                    =
|статус                        = [[Шахар]]
|башчы                         = Сусана Вильяран
|web                           = www.munlima.gob.pe/
|телефон                       =
|почта                         =
|автомобиль код                =
|статистика.къошакъ.параметр   =Чам аты
|статистика.параметр.ачыкълау  =Патчахланы шахары
}}

'''Лима''' ({{lang-es|Lima}}) — [[Перу|Перу Республиканы]] ара эмда эм уллу [[шахар]]ыды, [[Лима (регион)|Лима регионну]] да аралыгъыды, къралны [[экономика]], [[политика]] эмда [[культура]] аралыгъыды. 

== Халкъы ==
Лимада (тийрелери бла бирге) 7,8 млн чакълы бир адам джашайды, бу, Перуда бютеу джашагъанланы юч этиб бири болады. Шахарда джашайдыла: [[Кечуа (халкъ)|кечуа]] эмда [[аймара]] индейлиле, [[испан тил]]ли [[перуанлыла]], [[метисле]], [[европа]]лыла, [[японлула]], [[Хань (халкъ)|къытайлыла]] эмда башха [[Азия|азиат]] миллетлени келечилери. Эки [[официал тил]] барды: [[Испан тил|испан]] эмда [[кечуа тил|кечуа]]. Дин тутханла, кёбюсюне [[католикле]]диле.

== Тарихи ==

[[1535 джыл]]ны [[18 январь|18 январында]] [[Испания|испан]] [[конкистадор]] [[Писарро, Франсиско|Франсиско Писсаро]], ''Сьюдад-де-лос-Рейес'' ([[испанча]]: «Патчахланы шахары») шахарны тамалын салгъанды.

[[1543 джыл]]да Перу, [[Испания]]ны вице-королевствосу болуб баямланнганында, Лима, Испанияны [[Къыбыла Америка]]да иелик этиуюню аралыгъы болгъанды. [[1614 джыл]]да ётген тергеуге кёре шахарда 25154 адам джашагъанды, аланы ичинде: испанлыла бла креолла (эркишиле) — 5257, испан тиширыула — 4359, негр къулла (эркишиле) — 4529, негр тиширыула — 5857, мулатла — 744, индейлиле (эркишиле) — 1116, индей тиширыула — 867, метисле — 192, монахла бла джушушчулары — 2227.

[[1820 джыл]]ны сентябрында [[Сан-Мартин, Хосе де|генерал Сан-Мартин]] аскери бла Перуда тюшгенди, Лиманы алгъанды эмда эндиги [[1821 джыл]]ны [[28 июль|28 июлюнда]] [[Перу]] [[кърал]]ны [[суверенитет|бойсунмаулугъун]] баямлагъанды, Лимагъа да [[ара шахар]] статус берилгенди.

== Къарнаш шахарлары ==

Лиманы къарнаш шахарлары:<ref>Sister Cities International, [http://www.sister-cities.org/icrc/directory/Americas/Peru Online Directory: Peru, Americas]. Retrieved July 14, 2007.</ref>
{| cellpadding="10"
|- valign="top"
|
* {{Flag icon|Peru}} [[Арекипа]], Перу
* {{Flag icon|Peru}} [[Куско]], Перу
* {{Flag icon|Peru}} [[Пьюра]], Перу
* {{Flag icon|United States}} [[Нью-Йорк]], [[АБШ]]
* {{Flag icon|United States}} [[Лос-Анджелес]], АБШ
* {{Flag icon|United States}} [[Остин (Техас)|Остин]], АБШ
* {{Flag icon|United States}} [[Кливленд]], АБШ
* {{Flag icon|United States}} [[Майами]], АБШ
* {{Flag icon|United States}} [[Стэмфорд (Коннектикут)|Стэмфорд]], АБШ
||
* {{Flag icon|France}} [[Бордо]], [[Франция]]
* {{Flag icon|China}} [[Пекин]], [[Къытай]]<ref>{{Cite web|url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/|title=Sister Cities|publisher=Beijing Municipal Government|accessdate=2009-06-23}}</ref>
* {{Flag icon|Philippines}} [[Манила]], [[Филиппинле]]<ref name="Manila.Gov">{{Cite web|url=http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|title=Sister Cities of Manila|publisher=[[copyright|©]] 2008–2009 [http://www.manila.gov.ph/ City Government of Manila]|accessdate=2009-07-02}}</ref>
* {{Flag icon|Spain}} [[Мадрид]], [[Испания]]<ref name="hermanadas">{{Cite web| title = Mapa Mundi de las ciudades hermanadas | publisher = Ayuntamiento de Madrid | url = http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.dbd5147a4ba1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=4e84399a03003110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=4e98823d3a37a010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextfmt=especial1&idContenido=1da69a4192b5b010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD Madrid city council webpage | accessdate = 2009-10-10}}</ref>
* {{Flag icon|Mexico}} [[Мехико]], Мексика
* {{Flag icon|Brazil}} [[Сан-Паулу]], [[Бразилия]]<ref name="São Paulo">[https://web.archive.org/web/20081224222805/http://www2.prefeitura.sp.gov.br/secretarias/relacoes_internacionais/ingles/descentralized_cooperation/sister_cities/0001  Prefeitura.Sp - Descentralized Cooperation]</ref><ref name="São Paulo2">{{Cite web|url=http://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/secretarias/relacoes_internacionais/cidadesirmas/index.php?p=1066 |title=International Relations - São Paulo City Hall - Official Sister Cities |publisher=Prefeitura.sp.gov.br |date= |accessdate=2010-04-17}}</ref>
* {{Flag icon|Honduras}} [[Тегусигальпа]], Гондурас
* {{Flag icon|Turkey}} [[Акхисар]], Тюрк
||
* {{Flag icon|Turkey}} [[Карачобан]], [[Тюрк]]
* {{Flag icon|Argentina}} [[Буэнос-Айрес]], [[Аргентина]]
* {{Flag icon|Mexico}} [[Гвадалахара]], [[Мексика]]
* {{Flag icon|Canada}} [[Монреаль]], [[Канада]]
* {{Flag icon|Colombia}} [[Богота]], [[Колумбия]]
* {{Flag icon|Egypt}} [[Каир]], [[Мисир]]
* {{Flag icon|UK}} [[Кардифф]], [[Уллу Британия]]
* {{Flag icon|Italy}} [[Пескара]], [[Италия]]
* {{Flag icon|Ukraine}} [[Киев]], [[Украина]]
|}

== Джибериуле ==
* [http://www.echo.msk.ru/programs/historyofcity/43213/ «Эхо Москвы» радиостанцияны «История одного города» бериуюнде Лиманы юсюнден]{{ref-ru}}

== Белгиле ==
{{белгиле}}

{{Къыбыла Американы ара шахарлары}}
{{commons|Lima}}
{{кёчюр|de|Lima|немец тилде}}

[[Категория:Шахарла]]