Меркаллини шкаласы
Меркаллини джер тебрениуню къатылыгъыны шкаласы джер тебрениуню къатылыгъыны тыш ышанларына кёре, болгъан оюулуулагъа кёре айгъакълайды. Джер тюбю тебериулени юсюнден туура билгиле болмасала хайырландырыргъа болады, сёз ючюн керекли адырла болмасала. Меркаллини шкаласында джер тебрениуню интенсивлигин белгилер ючюн рим тархла хайырландырыладыла.
Шкала Джузеппе Меркаллини аты бла аталгъанды, ол 1883 эмда 1902 джыллада аны хайырланыууну тамалын салгъанды. Кечирек Чарльз Рихтер шкалагъа тюрлениуле этгенди, эмда аны модификация этилген Меркеллини шкаласы деб атагъандыла (MMI). Бусагъатда Меркеллини шкаласын асламысы бла АБШ-да хайырландырадыла.
Меркаллини шкаласыны бусагъатдагъы кёрюнюмю
[тюзет | къайнакъны тюзет]| l. | Адамла ангыламайдыла. |
|---|---|
| II. | Рахат халда мекямланы баш къабатларында сезиледи. |
| III. | Мекямланы ичинде сезиледи; терезени къаты бла уллу болмагъан джюк мешина ётгенча кёрюнеди. Тагъылгъан затла чайкъаладыла. |
| IV. | Ауур джюклю мешина ётгенча сезиледи; терезени миялалары эмда сауутла зынгырдайдыла, эшикле гъыжылдайдыла. |
| V. | Эшик аллында сезиледи; адамла уянадыла, сауутда суусун чайкъалгъандан тёгюледи. |
| VI. | Хар ким да сезеди; къоркъгъан адамла эшик аллына чабыб чыгъадыла; штукатурка эмда кырпыч къалау джарылады; мебель орнундан тебеди, ауады; терезе миялала ууаладыла. |
| VII. | Аякъда сирелген къыйын тийеди; джюрюген автомобиллени джюрютюучюлери да сезедиле; штукатурка айрылады, кырпычла, керамика плитка э. а. к. тюшедиле; уллу конгураула таууш этедиле; сууну юсюнде толкъунла къураладыла. |
| VIII. | Мешинаны джюрютген къыйынды; штукатурка тюшеди, бир къауум кырпыч къабыргъала, тютюн оджакъла, минарала, эсгертмеле ауадыла; тереклени бутакълары сынады; мылы грунтда джарылыула боладыла. |
| IX. | Халкъда паника; мекямланы каркаслары джарылыб сынадыла, джер тюбю быргъыла чачыладыла; грунтда иги кесек джарылыула боладыла, къумда айланч чунгурла къураладыла. |
| X. | Каркаслы мекямланы эмда тамалланы кырпыч къалаулары оюлады; бедженлени эмда тёбелени оюулуулары барды; кёпюрле оюладыла; уллу джер тайыула боладыла. |
| XI. | Темир джолланы деменгили деформациялары болады; джер тюбю быргъыла барысы да джараусуз халгъа келедиле. |
| XII. | Толу оюулуу; горизонтну сызы тюрленеди; бир къауум затла кёкгне учадыла. |
Дагъыда къара
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Джер тебрениуню магнитудасы
- Джер тебрениу
- 12-баллыкъ сейсмик шкала
- Япон метеорология агентликни шкаласы
- Росси-Форелни шкаласы
- Фудзитаны шкаласы
- Европа макросейсмик шкала