Рапалло кесамат (1920)
Рапалло кесамат — Италия королевство бла Серблилени, Хорватлыланы эмда Словенлилени королевствосуну арасында Адриатика тенгизни шимал джагъасында, Далмацияда, Венеция-Джулияда территория дауларын тюзетир мурат бла алыннган кесаматды.
СХС королевство бла Италияны арасында тиклик Биринчи дуния къазауатдан сора башланады. Ол заманда Австрия-Маджар чачылады, Италия эсе уа аннга 1915 джылны Лондон пакты кёре аннга джораланнган территорияланы кючлейди. Проблема бу территорияланы миллет къурамында болгъанды, былайыны джарымындан асламысы къыбыла славянла (хорватлыла бла словенлиле) болгъандыла.
1920 джылны 12-чи ноябрында Италия бла СХС королевство Рапаллода бу сорууну тюзетген кесаматха къол саладыла.
Кесаматны шартларына кёре Италия Далмациягъа дауларын къойагъанды. Эки къралны арасында чек Соча бла Сава сууланы суу джыйыу айрылыуры бла баргъанды. Аны тышында Италиягъа чачылгъан Австрия-Маджардан Истрияны асламысы, Опатия, Риека (Фиуме) бла байлам болур ючюн тенгиз джагъада бёлге, далматин джагъаны къатында Црес, Лошинь, Ластово эм Палагружа айрымканла Зара порт (Задар). Риека бла аны тёгереги бёлге эки джаны бла бойсунмагъан кърал кибик танылады.
Бу кесаматха кёре Италиягъа халкъыны 70 % славян болгъан территория кёчгенди.
1947 джылны Париж мамырлыкъ кесаматына кёре бу территорияла (Триестни территориясындан тышында), Экинчи дуния къазауатда хорланнган Италиядан сыйырылыб, Югославиягъа кёчюрюледи.
Литература[тюзет | къайнакъны тюзет]
- League of Nations. Treaty Series, v. 18, Gen., 1923, p. 388.