Санкт-Петербург

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
    Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Санкт-Петербург (магъаналары).
Санкт-Петербург
Башында сол джанындагъындан башлаб: Исаакиев клиса, Заячий айрымканда Петропавлов къала, Александрны колоннасы бла Къалалыкъ майдан, Къышхы къала, Петергоф, Невский проспект
Башында сол джанындагъындан башлаб: Исаакиев клиса, Заячий айрымканда Петропавлов къала, Александрны колоннасы бла Къалалыкъ майдан, Къышхы къала, Петергоф, Невский проспект
Герби
Герби
Байрагъы
Байрагъы
Орналгъаны
Координатлары: 59°57′00″ N 30°19′00″ E / 59.95° N 30.316667° E (G) (O) (Я)
Тенгизден мийиклиги: 3 метр т. м.
Сагъат бёлгеси: UTC+3, джай — UTC+4
Къралы: Россия Россия
Административ бёлюннгени: 18 район
Къуралгъанды: 1703 джылда
Алгъыннгы атлары: 1914 дж. дери — Санкт-Петербург

1924 дж. дери — Петроград
1991 дж. дери — Ленинград

Картада кёрюнюмю:
Санкт-Петербург (Россия)##
Санкт-Петербург (Россия)
Статистика билгиле
Майданы: 1439[1] км²
Халкъыны саны: 4 600 310[2] (2010)
Басыннганы: 3267,5 адам/км²
Агломерациясы: 5,4 млн (2002)[3]
Миллет къурамы: оруслула (84,73 %),
украинлиле (1,87 %),
белоруслула (1,17 %),
чууутлула (0,78 %),
татарлыла (0,76 %),
эрменлиле (0,41 %)
Административ билгиле
Статусу: Федерал магъаналы шахар, Россия Федерацияны субъекти
Башчысы: Валентина Матвиенко
Официал сайты: gov.spb.ru
Телефон коду: +7 812
Почта индекси: 190000-199406
Автомобиль коду: 78, 98, 178

Са́нкт-Петербу́рг[4] — Россия Федерацияны федерал магъаналы шахарыды, Шимал-Кюнбатыш федерал округну административ аралыгъыды, Россияны эмда[5] Ленинград областны баш власть органларыны орналгъан джериди[6]. XVIIIXX ёмюрледе Россия империяны ара шахары болгъанды.

Тарих атлары:

Официал болмагъан атлары: «Невада шахар», «Шимал Пальмира», «Питер», «Шимал ара шахар», «Шимал Венеция», «Акъ кечелени шахары», «Культураны ара шахары», «Петербург», «СПб», «Юч революцияны бешиги».

Санкт-Петербургда джашагъан халкъны саны — 4 600 310 адамды[2]. Бир миллиондан кёб халкъы болгъан шахарладан эм шимал шахарды. Бютеулей Европада орналгъан шахарладан Санкт-Петербург халкъы бла ючюнчюдю, эмда ара шахар болмагъан шахарладан халкъы бла биринчиди[7]. Санкт-Петербург шахар агломерацияны аралыгъыды.

Шимал Европада, Россия Федерацияны шимал-кюнбатышында, Балтика тенгизни Фин богъазыны джагъасында, Нева сууну аягъында орналыбды.

Санкт-Петербург Россияны магъаналы экономика, илму эмда культура аралыгъыды.

Санкт-Петербургну тарих аралыгъы эмда аны бла байламлы эсгертме комплексле ЮНЕСКО-ну Бютеудуния осуйлугъуну списогуна киредиле[8]; Россияда эм магъаналы туризм аралыкъладан бириди.

2008 джылдан Санкт-Петербургда Россия Федерацияны Конституцион сюдю орналыбды, 1992 джылдан а — БКъБ-ни Парламентле арасы ассамблеясы.

Туризм[тюзет | кодну тюрлендир]

Санкт-Петербургышто олан экономикыжын кугу отрасльже лийын шога. Лачак Вес элысе эл-влак да Россий Федерацийын моло регионжо гыч толшо турист бизнес, тыгак тидын годым обслуживатлыше сферыште экономике активнылык, Санкт-Петербургысо экономикыште улшо моло рольым модеш. XXI рӱдын лишыл ола-влак XXI курымышто йӱдвел муниципал образований дене ола кӧргысӧ муниципал образований-влак шотлалтыт: Пушкин, Павловск, Петергоф, Стрелин, Кронштадт, Гоност, Ломосла да шуко шӧртньӧ дене тӱжваке луктыт.[9]

Экономика тӱҥ рольым модын турист-влакым бизнес дене кылдалтше россий да йот эл гыч толшо уна-влак налыныт, а тыгак обслуживаний сферыште чулымлыкым тиде экономике дене кылдалтше. Ола чот ойыртемалтше историко-культурный наследийым турист кочкышым ыштымеке, туризм отрасльыште базовый ола экономикыш савырнышаш. Санкт-Петербург 10 ий лектышым налме вер 2012 (2010 ийыште — 7-ше вер) ден ола коклаште эн оҥай турист европым ужын коштын.[10]

2018 ийыште санкт-Петербург 8,5 миллион наре турист толеш (2017 ий — 7,5 миллион), россий гыч нунын турист — 5,5 миллион еҥ, йот — 4,9 миллион еҥ. 2016 ийыште лийшаш миллион турист-влакым 6,9 (элласе гражданин-влакын чотышт, пропуск олашке толын пункт гоч кас-йӱдвел федерал йырвел 2016 ийыште, тӱж. еҥ 2847,2 возен, тӱҥ гыч турист-влак финляндий, германий, сша, франций да Швеций). 260 тӱжем утла пашам ыштен кугу унагудылан да изи олаште 27 номер (унагудышто, тиде шотышто «Унагудо Европышто Гранде», «Астория», «Коринтия Санкт-Петербургышто», «Прибалтийский», «Пулковысо», «Санкт-Петербург», «Москва», «Россия», «Октябрь», «Азимут Унагудо Санкт-Петербургышто» да молат), петербургыши. Визовый режим дене вашталтышым пуртымо касвел теҥыз отрошто кучылтеш да турист-влаклан у пӧрт пассажир васильевско визит кӱчык жапан, европын ик ола гыч круизный туризм рӱдер лиеш. 457 толшо турист рӱдыжӧ 2016 ийыште йӱдвел тӱжем круизный (судозаход 209).

2016 ий декабрьыште Санкт-петербургышто номинацийыште наградым налыныт world ' s destination world leading city awards бизнесмен 2016 туриндустрия cultural travel, лум налме вер налын эффективный «тӱнямбал турист рӱдыжӧ».

Галерея[тюзет | кодну тюрлендир]

Джибериуле[тюзет | кодну тюрлендир]


Къайнакъла:
  1. Петербург в цифрах. официальный сайт. gov.spb.ru. Тинтилгенди: 17 сентябрь 2010.
  2. 2,0 2,1 Предварительная оценка численности постоянного населения субъектов Российской Федерации на 01.01.2010 (xls). gks.ru.
  3. Солодилов В. В. Транспортно-коммуникационная основа согласованного развития Москвы и Санкт-Петербурга (PDF). Развитие городских агломераций в зоне транспортного коридора Москва – Санкт-Петербург. Фонд «Центр стратегический разработок „Северо-запад“» (2005). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (10 сентябрь 2011). Тинтилгенди: 11 января 2009.
  4. XVIII ёмюрню аллында шахарны аты Санкт-Питер-Бурх деб джазылгъанды (Поспелов Е. М. Имена городов: вчера и сегодня (1917—1992): Топонимический словарь.. — М.: Русские словари, 1993. — С. 250.
  5. Закон Ленинградской области от 27 октября 1994 г. N 6-ОЗ. lenobl.ru. Тинтилгенди: 17 сентябрь 2010.
  6. Место расположения высшего органа судебной власти РФ с 2008 года. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (16 июль 2011).
  7. Европада къуру бир кесеги орналгъан Стамбул саналса, Санкт-Петербург — халкъы бла 4-чюдю эмда ара шахар болмагъан шахарладан 2-чиди.
  8. Список Всемирного наследия ЮНЕСКО
  9. Могай писын ончалаш Санкт-Петербургысо
  10. Санкт-Петербург: кушто илет,куштат, модыт, кочкыт да пайрем
  Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Санкт-Петербург.
  Бу, Россияны юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.