Контентге кёч

Сеара

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Сеара
(порт. Ceará)
Административ билгиле
Къралы Бразилия
Статусу штат
Ара шахары Форталеза
Губернатор Эльмано де Фрейтас
Къуралыууну датасы 1891
Официал сайты http://www.ceara.gov.br
География билгиле
Майданы 148 920,5 (17-чи) км²
Эм уллу мийиклиги 279 м
Демография билгиле
Халкъы 8 452 381 адам (2010)
Басыннганы 56,76 адам/км²

Сеара́ (порт. Ceará) — Бразилияны шимал-кюнчыгъышында штат. Административ аралыгъы — Форталеза шахарды.

География турмушу эмда рельефи

[тюзет | къайнакъны тюзет]

Штат Атлантика океанны джагъасында эмда Бразилия сыртлыкъны шимал*-кюнчыгъыш къыйырында орналгъанды. Майданы — 148 920,5 км².

2010-чу джылда География эмда статистиканы миллет институту бардыргъан тергеуге кёре штатны адам саны былайды:

Адам саны бютеулей
8 452 381
аланы ичинде:
Шахарчыла
6 346 569
Шахарчыланы бютеулей халкъда юлюшю, %
75,09
Элчиле
2 105 812
Элчилени бютеулей халкъла юлюшю, %
24,91
Эркишиле
4 120 088
Эркишилени бютеулей халкъда юлюшю, %
48,74
Тиширыула
4 332 293
Тиширыуланы бютеулей халкъда юлюшю, %
51,26
Халкъны басыннганы, адам/км²
56,77
Штатны халкъыны къралны
халкъында % юлюшю
4,43

Штатда джашагъан халкъны саны 1970-чи джылда 4,5 млн адамдан 201-чу джылгъа 8,5 млн адамгъа дери кёбейгенди. Административ аралыгъы — Форталезады. Штатда джашагъан халкъны асламысы къатыш расалыды (бютеу халкъны 60 %), ала португал колонизатор бла джерли индейлилени эмда тышындан келтирилген африкан къулланы къатышыды. Къарала штатны халкъыны 3 % чакълы бир болады. Акъла штатда халкъны санындан уллу юлюш алсала да (37 %) асламысы Форталезада джашайды, эмда аз-кёб болса да къара эмда/неда индей къанлары да барды. Бразилияны къыбыласындача болмай Сеарада Польшадан, Германиядан, Италиядан эмда Испаниядан эмигрантладан туугъанла аздыла.

Административ къурулушу

[тюзет | къайнакъны тюзет]

Административ джанындан штат 7 мезорегионнга эмда 33 микрорегионнга юлешинибди. Штатда — 184 муниципалитет барды.

Сеарада муниципалитетле

Штатны экономикасыны тамалы — эл мюлкдю. Эм кёб ёсдюрюлген культуралада: мамукъ (къралны мамукъ джыйылыууну 17 %, 1970), бананла, шекер къамиш, маниок, нартюз, къудору, кофе, тютюн. Карнаууб пальманы къауузун джыйыу (къралда джыуну 40 % , 1-чи орун), бразилия чёртлеуюкню (40 % чакълы бир), натурал каучукну да джыуду уллу оруну барды. Къургъакълыкъ районларында кёчюучю малчылыкъ да джайылыбды. Эл мюлкню къайнагъын джарашдырыучу промышленность да бир кесек дараджада айныбды (къумашчылыкъ, эт-консервачылыкъ, шекерчилик промышленность). Алай болса да 1999-чу джылда штатны экономикасында промышленностну юлюшю 39,3 % болгъанды, 60,7 % эл мюлкде къалгъанды.