Къаялы таула
Къаялы таула (ингил. Rocky Mountains) — Шимал Американы Кордильерле системасында тау системады. АБШ бла Канаданы кюнбатышында, ш.к. 60 бла 32° арасында орналыбды.
Узунлугъу 3200 км. чакълы бир барды. Кенглиги 700 км. джетеди. Шош эмда Атлантика океанларыны суу айырыууду. Къаялы таулада Миссури, Колорадо, Рио-Гранде, Снейк, Арканзас дегенча уллу суула башланадыла.
Шимал Къаялы таула (45° ш.к. шималгъа.) 3954 м мийикликге дери (Робсон тау) сослан ташдан къуралыбдыла; Къыбыла Къаялы таула, неда АБШ-ны Къаялы таулары къысха сыртладан къуралгъандыла, кеслеринда асламысында суу ташладан, сазлы сланецледенди. Мийиклиги 4399 метрге (Элберт тау — Къаялы тауланы эм мийки джери) джетеди.
молибденни, джезни, алтынны, кюмюшню, полиметалланы, нефтни, таш кёмюрню уллу къайнакълары барды.
гейзерле, джер тебрениуле бла исси суула кибик вулкандан джаратылгъан затла боладыла.
Ёсюмлюлюк — асламысы бла чегетледиле. Чегетни чегини мийиклиги 1500 м (шималда) 3600 м дери (къыбылада), андан башында альпий хансла эмда ёмюрлюк къарла. Ёзенледе — тюзле бла джарымкъумтюзле.
Къаялы таулада Джаспер (Канада), Банф (Канада), Йохо (Канада), Кутенай (Канада), Уотертон-Лейк (Канада), Глейшер (АБШ), Йеллоустоун (АБШ), Роки-Маунтин (АБШ) миллет паркла бардыла.
Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Къаялы таула. |
Бу, географияны юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа. |