Къарачай автоном область: Версияланы арасында башхалыкъ

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Контент кетерилди Контент къошулгъанды
Ernác (сюзюу | къошакъ)
гТюзетиуню ачыкълауу джокъду
Ernác (сюзюу | къошакъ)
гТюзетиуню ачыкълауу джокъду
Тизгин 100: Тизгин 100:
}}
}}


'''Къарачай автоном область''' ([[1936 джыл]]гъа дери болгъан орфографияда — ''Qaracaj avtonom oвlast'', {{lang-ru|Карачаевская автономная область}}) — [[СССР]]-де [[1926]]-[[1943]] джыллада болгъан административ биримди.
'''Къарачай автоном область''' ([[1936 джыл]]гъа дери болгъан орфографияда — ''Qaracaj avtonom oвlast'', {{lang-ru|Карачаевская автономная область}}) — [[СССР]]-де [[1926]][[1943]] джыллада болгъан административ биримди.


[[Ара шахар]]ы — Микоян-шахар (бюгюннгю [[Къарачай шахар]]) болгъанды.
[[Ара шахар]]ы — Микоян-шахар (бюгюннгю [[Къарачай шахар]]) болгъанды.


== Тарихи ==
== Тарихи ==
Тизгин 108: Тизгин 108:
Область, [[26 апрель]] [[1926 джыл]] Къарачай-Черкес автоном областны ''Къарачай автоном область'' бла ''Черкес миллет округга'' ([[1928 джыл]]дан — [[Черкес автоном область]]) бёлюннген сагъатында [[Шимал-Кавказ край]]ны къурамында къуралгъанды.
Область, [[26 апрель]] [[1926 джыл]] Къарачай-Черкес автоном областны ''Къарачай автоном область'' бла ''Черкес миллет округга'' ([[1928 джыл]]дан — [[Черкес автоном область]]) бёлюннген сагъатында [[Шимал-Кавказ край]]ны къурамында къуралгъанды.


[[13 март]] [[1937 джыл]]дан область, [[Ставрополь край|Орджоникидзевский край]]ны къурамына киреди, [[12 январь]] [[1943 джыл]]дан — [[Ставрополь край]]ны къурамында.
[[13 март]] [[1937 джыл]]дан область, [[Ставрополь край|Орджоникидзевский крайны]] къурамына киреди, [[12 январь]] [[1943 джыл]]дан — [[Ставрополь край]]ны къурамында.


[[Къарачайлыла]]ны [[Орта Азия]] бла [[Къазахстан]]нга кёчюрюуню эсебинде Къарачай автоном область [[1943 джыл]]ны [[12 октябрь|12 октябрында]] къурутулгъанды. Областны джерлери [[Ставрополь край]] бла Черкес автоном областны арасында юлешилиннгендиле, ''Микоян'' бла ''Учкулан'' районладан къуралгъан [[Клухор район]] а уа [[Гюрджю ССР]]-ге берилгенди.
[[Къарачайлыла]]ны [[Орта Азия]] бла [[Къазахстан]]нга кёчюрюуню эсебинде Къарачай автоном область [[1943 джыл]]ны [[12 октябрь|12 октябрында]] къурутулгъанды. Областны джерлери [[Ставрополь край]] бла Черкес автоном областны арасында юлешилиннгендиле, ''Микоян'' бла ''Учкулан'' районладан къуралгъан [[Клухор район]] а уа [[Гюрджю ССР]]-ге берилгенди.


Къарачайлыла ызларына къайтхандан сора джангыдан [[Къарачай-Черкес автоном область]] къуралгъанды.
Къарачайлыла ызларына къайтхандан сора джангыдан [[Къарачай-Черкес автоном область]] къуралгъанды.
Тизгин 121: Тизгин 121:
* Преграда район — [[Преградна]] стансе
* Преграда район — [[Преградна]] стансе
* [[Джёгетей Аягъы район]] — [[Джёгетей Аягъы]] стансе
* [[Джёгетей Аягъы район]] — [[Джёгетей Аягъы]] стансе
* Учкулан район — [[Учкулан]] эл
* Учкулан район — [[Учкулан]] эл


== Халкъы ==
== Халкъы ==
1926 джылгъы бютёусоюз халкъ санаугъа кёре областда 64&nbsp;613<ref name="Перепись1926">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_26.php?reg=354|title=Всесоюзная перепись населения 1926 г.|archiveurl=http://www.webcitation.org/65tZvfJoy|archivedate=2012-03-03}}</ref> адам джашагъанды.
1926 джылгъы бютёусоюз халкъ санаугъа кёре областда 64&nbsp;613<ref name="Перепись1926">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_26.php?reg=354|title=Всесоюзная перепись населения 1926 г.|archiveurl=http://www.webcitation.org/65tZvfJoy|archivedate=2012-03-03}}</ref> адам джашагъанды.


1939 джылгъы бютёусоюз халкъ санаугъа кёре областда 150&nbsp;303<ref name="Перепись1939">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_gs.php?reg=8&gor=3&Submit=OK|title=Всесоюзная перепись населения 1939 г.|archiveurl=http://www.webcitation.org/618gijJbL|archivedate=2011-08-23}}</ref> адам джашагъанды (аны ичинде: шахарчыла — 10&nbsp;713 адам, элчиле — 139&nbsp;590 адам). Миллет къурамы былай болгъанды:
1939 джылгъы бютёусоюз халкъ санаугъа кёре областда 150&nbsp;303<ref name="Перепись1939">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_gs.php?reg=8&gor=3&Submit=OK|title=Всесоюзная перепись населения 1939 г.|archiveurl=http://www.webcitation.org/618gijJbL|archivedate=2011-08-23}}</ref> адам джашагъанды (аны ичинде: шахарчыла — 10&nbsp;713 адам, элчиле — 139&nbsp;590 адам). Миллет къурамы былай болгъанды:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-

19:05, 10 май 2012 версиясы

    Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Къарачай (магъаналары).
Къарачай автоном область
Qaracaj avtonom oвlast

РСФСР-ни къурамына кирген автоном область
26 апрель 1926 — 12 октябрь 1943



Къарачай АО 1943 джылда
Ара шахары Микоян-Шахар
Тил(лер)и орус, къарачай-малкъар
Джер ёлчеми 10,2 минг км²
Халкъы 150,3 минг адам
Миллетле къарачайлыла 46,8%
оруслула 43,0%
абазалыла 2,6%
Къурамы 1 шахар, 6 район

Къарачай автоном область (1936 джылгъа дери болгъан орфографияда — Qaracaj avtonom oвlast, орус. Карачаевская автономная область) — СССР-де 19261943 джыллада болгъан административ биримди.

Ара шахары — Микоян-шахар (бюгюннгю Къарачай шахар) болгъанды.

Тарихи

Область, 26 апрель 1926 джыл Къарачай-Черкес автоном областны Къарачай автоном область бла Черкес миллет округга (1928 джылдан — Черкес автоном область) бёлюннген сагъатында Шимал-Кавказ крайны къурамында къуралгъанды.

13 март 1937 джылдан область, Орджоникидзевский крайны къурамына киреди, 12 январь 1943 джылдан — Ставрополь крайны къурамында.

Къарачайлыланы Орта Азия бла Къазахстаннга кёчюрюуню эсебинде Къарачай автоном область 1943 джылны 12 октябрында къурутулгъанды. Областны джерлери Ставрополь край бла Черкес автоном областны арасында юлешилиннгендиле, Микоян бла Учкулан районладан къуралгъан Клухор район а уа Гюрджю ССР-ге берилгенди.

Къарачайлыла ызларына къайтхандан сора джангыдан Къарачай-Черкес автоном область къуралгъанды.

Административ бёлюнюую

1 январь 1941 джылда халгъа кёре областны къурамына 1 шахар бла (Микоян-Шахар) 6 район киргенди[1]:

Халкъы

1926 джылгъы бютёусоюз халкъ санаугъа кёре областда 64 613[2] адам джашагъанды.

1939 джылгъы бютёусоюз халкъ санаугъа кёре областда 150 303[3] адам джашагъанды (аны ичинде: шахарчыла — 10 713 адам, элчиле — 139 590 адам). Миллет къурамы былай болгъанды:

Миллет Саны Юлюшю, %
Къарачайлыла 70 301 46,8
Оруслула 64 596 43,0
Абазалыла 3 893 2,6
Тегейлиле 3 578 2,4
Украинлиле 2 297 1,5
Къабартылыла 1 154 0,8
Ногъайлыла 713 0,5
Грекле 623 0,4
Адыгейлиле (черкеслиле) 505 0,3

Дагъыда къарагъыз

Белгиле

  Бу, тарихни юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.
  Бу, Къарачай-Черкесияны юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.