Эль-Ниньо

Эль-Ни́ньо (исп. El Niño — «джашчыкъ») неда Къыбыла осцилляция (ингил. El Niño/La Niña — Southern Oscillation, ENSO) — Шош океанны экватор бёлгесинде сууну юс къатыны температурасыны тюрлениуюдю, климатха эткиси барды. Къысхача айтылса Эль-Ни́ньо — Къыбыла осцилляцияны фазасыды, анда юс тюбю джылынган сууларны бёлгеси кюнчыгъышха барады. Аны бла бирге пассатла къарыусузланадыла, неда ахыр тохтайдыла, Шош океанны кюнчыгъыш кесегинде, Перуну джагъаларында апвеллинг акъырынлашады. Осцилляцияны мыннга къаршчы фазасына Ла-Нинья (исп. La Niña — «къызчыкъ») дейдиле. Осцилляцияны заманы — 3 джылдан 8 джылгъа дери барыргъа болады, алай аны кючю бла узунлугъу тюрлю-тюрлю болады. Сёз ючюн 1790—1793, 1828, 1876—1878, 1891, 1925—1926, 1982—1983 и 1997—1998 джыллада Эль-Ниньону кючлю фазалары эсленедиле, 1991—1992, 1993, 1994 джыллада къарыусузуракъ, алай кёб кере болгъанды. 1997—1998 джылладагъы Эль-Ниньо асыры кючлю болгъандан, дуния джамагъатны эмда басымны эсин кесине бёлгенди. Ол заманда Къыбыла осцилляция бла климатны глобал тюрлениуюню байламыны юсюнден оюмла чыгъа башлайдыла.

Бу, тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.