Ислам
Ислам (араб. الإسلام) — дуниялыкъ динледен бириди, монотеистлик (бир Аллах ийнаннган) динди. Авраамлыкъ (Ибрахимлик) динледен бириди (башхала — чууут дин бла христианлыкъ). «Ислам» сёзню талай магъанасы барды, биринчи магъанасы «мамырлыкъ» болгъанды. Башха магъанасы бу сёзню - «кесинги Аллахха берген». Шериат терминологияда ислам — ол толу, абсолют бираллахлыкъды, Аллахха бойсунуу, кёбаллахлыкъдан (ширкден) кетиу. Аллахха бойсуннган адамлагъа исламда «муслимле» (муслиманла) дейдиле.
Къураннга кёре, джангыз ислам — тюз динди адамлагъа, бары Файгъамбарла да ол динни тутхандыла.
Акъыда
[тюзет | къайнакъны тюзет]Аллах
[тюзет | къайнакъны тюзет]Къуран
[тюзет | къайнакъны тюзет]Къуран — дин китабды, ислам динни тутхан болгъан адамланы сыйлы китабларыды. Къуран болгъан муслиман джорукъланы тамалыды. Дин джорукъланы да граждан джорукъланы да.
Мухаммад
[тюзет | къайнакъны тюзет]Мухаммад (570 джыл — 8 июнь, 632 джыл) — ислам динде дуниягъа Аллахдан келген ахыр келечисине - файгъамбаргъа, саналады. Аллах аны дунияда бютеу адамлагъа, джинлеге, мёлеклеге файгъамбар болургъа ашыргъанды. Мухаммад файгъамбардан адамлагъа Къуран берилгенди.
Иман
[тюзет | къайнакъны тюзет]Адам
[тюзет | къайнакъны тюзет]Юйюр
[тюзет | къайнакъны тюзет]Намыс
[тюзет | къайнакъны тюзет]Адамла арасы илишкиле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Китабны адамлары
[тюзет | къайнакъны тюзет]«Китабны адамлары» (ахль аль-китаб) деб муслиманла христианла бла чууут динликлеге айтадыла. Бу ат бла муслиман динде христианла бла чууулула маджюсюледен айырадыла. Шериатха кёре, китабны адамларыны ислам къралда кеси динлерин тутаргъа эркинликлери барды, аланы ёлтюрюрге, рысхыларын сыйырыргъа джарамайды. Китабны адамларындан къатын алыргъа болады муслиман кишилеге.
Муслиман къралла
[тюзет | къайнакъны тюзет]
Биринчи муслиманланы фахмулу болгъанлары, аланы аскерлери хорламлы болгъаны, биринчи муслиман къралны — Араб Халифатны кючлюлюгю себебли ислам дин Африкада, Азияда, Европада кёб джерледе джайылгъанды. Бусагъатда муслиманла 120 къралда джашайдыла. 35 къралда муслиманла кёбчюлюк боладыла. 29 къралда муслиманла белгили азчылыкъдыла. 28 къралда ислам официал халда кърал динди. Муслиманланы къуру 18 % араб къраллада джашайды. Муслиманланы 20% Африканы субсахара районунда джашайды. Муслиманланы 30% Индияда, Пакистанда, Бангладешде, Индонезияда эмда Малайзияда джашайды.
Ислам хакъ
[тюзет | къайнакъны тюзет]Тенглик теория
[тюзет | къайнакъны тюзет]Исламда къауумла
[тюзет | къайнакъны тюзет]Суннитле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Суннитле (араб. أهل السنة ‘ахль ус-сунна — суннаны адамлары) Мухаммад файгъамбарны ызындан баргъанладыла, аны суннасын (адетин) тутханла. Биринчи тёрт халифни да тюзлеге санайдыла. Суннитле ислам динни къайнагъына Къуран бла Мухаммад файгъамбарны суннасын санайдыла. Суннитледе, тёрт уллу муслиман алим къурагъан, тёрт мазхаб джайылыбды, ала: Абу Ханифаны мазхабы, Аш-Шафиини мазхабы, Малик ибн Анасны мазхабы, Ахманд ибн Ханбалны мазхабы.
Шиитле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Шиитле (араб. شيعة шӣ‘а — партия, къауум) — биринчи муслиманладан айырылгъан къауумду. Мухаммад файгъамбар ёлгенден сора къуралгъанды шиит партия. Ала муслиманланы тамадалары, Халифатны башчысы Али ибн Абу Талиб болса керекге санагъандыла. Алгъа бу муслиманланы араларында къуру политика ишледе даулаш болгъанды, дин джанына артдан кёчгенди.
Хариджитле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Суфизм
[тюзет | къайнакъны тюзет]Исламны тарихи
[тюзет | къайнакъны тюзет]Джибериуле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Белгиле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Суратла
[тюзет | къайнакъны тюзет]-
Хаджда, Мекка. -
Куббат ас-Сахра Иерусалимде -
Тиширыула джума-намазны заманында
.jpg)
 Бу, динни юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.
|