Плессиде сермешиу

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Плессиде сермешиу
Джетиджыллыкъ къазауат

Роберт Клайв сермешиуден сора Мир Джафар бла тюбешеди.
Баргъан кёзюую 23-чю июнь 1757
Баргъан джери Палаши, Кюнбатыш Бенгалия, Индия.
Эсеби Ингилизлилени хорламы
Къаршчыла
Британ Ост-Инд компания Сирадж уд-Даула
Француз Ост-Инд компания
Аскер башчыла
Роберт Клайв Мир Джафар
Монсиен Синфрау
Къурманла
23 ёлген (7 европачы бла 16 индийли)
53 джаралы
500 ёлген бла джаралы

Плессиде сермешиу (тюзюрек — Палашиде сермешиу; ингил. The Battle of Plassey, бенг. পলাশীর যুদ্ধ, Pôlashir Juddho) — Кюнбатыш Бенгалияда Бхагиратхи сууну къатында сермешиудю, анда 23 июнь 1757 джыл Британ Ост-Инд компанияны келечиси бенгал наваб Сирадж уд-Дауланы эмда аны джанлы Француз Ост-Инд компанияны аскерин къаушатханды.

Ал тарихи[тюзет | кодну тюрлендир]

Сауутлу сермешиуню чуруму, ингилизлилени Бенгалияда плацдармлары — форт Уильямсны (бусагъатдагъы Калькутта) навабны аскери кючлеу болгъанды. Директорланы кенгеши, бенгалчылагъа къаршчы турургъа Мадрасдан полковник Роберт Клайвны эмда адмирал Чарльз Уотсонну джибереди. Ингилизлилени хорламларына уллу болушлукъ — навабны аскерлерини башчысыны сатылыуу болады.

Сермешиуню барыуу[тюзет | кодну тюрлендир]

Сермешиу 23 июнь 1757 джыл эртденбла сагъат 7:00, индий аскерлени алгъа уруулары бла башланады.

Сагъат 11:00 бола индийлилени командирлерини бири, алгъа уруугъа башчылыкъ этеди, алай а ингилиз тобдан ёледи, ол аны аскерчилерини ичинде паника джаратады.

Кюнортагъа кючлю джангур башланады. Британлыла эрлай шкок отларын, тобларын, мушкетлерин джангурдан джашырадыла, юрениую болмагъан индий аскерле уа алай этелмейдиле. Джангур тохтагъанында, ингилизлилени шкоклары атхандыла, индийлиленики уа кеберге керек болгъанды. Кюнортадан ингирге сагъат 2:00 бола британлыла алгъа урадыла. Мир Джафар артха ыхтырыу буйрукъ береди. Сагъат 5:00 артха ыхтырылыу къачыу болады.

Эсеблери[тюзет | кодну тюрлендир]

Плессиде хорлам, ингилизлилеге Бенгалияны кючлерге джол ачады. Мындан башланады Индий субконтинентде британ бийликни тарихи.

Литература[тюзет | кодну тюрлендир]

  • Chaudhary, Sushil (2000). The Prelude to Empire: Plassey Revolution of 1757. New Delhi: Manohar. ISBN 8173043019. 
  • Datta, K.K. (1971). Siraj-ud-daulah. Calcutta: Sangam Books. ISBN 0861252586. 
  • Gupta, B.K. (1962). Sirajuddaulah and the East India Company. OCLC 1240808. 
  • Hill, S.C. (1903). The Three Frenchmen In Bengal: The Commercial Ruin of the French Settlements in 1757. London. ISBN 1426444753. 
  • Marshall, P.J. (1987). Bengal - the British Bridgehead. Cambridge. ISBN 0521028221. 
  • Spear, Thomas G.P. (1975). Master of Bengal - Clive and His India. London. ISBN 0500250413. 
  • Strang, Herbert (1904). In Clive's Command - A Story of the Fight for India. ISBN 1406917567.