Гагаузла

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Гагаузлула
Гагауз

Гагауз сабийле
Миллетни саны
Миллетни бютеулей саны 230 000
Джашагъан джерлери
Молдавия Молдавия:
147 500 ( 2004)[1][2]

Украина Украина:
31 923 (2001)[3]

Россия Россия:
12 210 (2002) [4]

Тюрк Тюрк:
5 000 (орталама)[5]
Приднестров Молдав Республика Приднестров Молдав Республика:
4 100 (2004) [6]
Греция Греция:
3 000 (орталама)[5]

Башха билгиле
Тиллери гагауз тил
Динлери провославие
Джууукъ миллетле тюрклюле

Гагаузлула — тюрк тилли халкъды. Адам саны бютеулей — 250 минг адам чакълы бир болады. Асламысы Молдавия бла Украинада джашайдыла. Гагауз тил тюрк тиллени огъуз тюбкъауумуна киреди. Динлери — православиеди. Молдавияны къурамында Гагауз Ери атлы, гагаузлуланы асламсы джашагъан автономия барды.

Тил[тюзет | кодну тюрлендир]

Гагауз тил тюрк тиллени огъуз тюбкъауумуна киреди. Бусагъатдагъы гагауз джазма латин алфавитни тамалындады.

Гагауз тил XX ёмюрню арасына дери джазмасыз тил болгъанды, гагауз тилге алфавит 1957 джыл къуралады, тамалы уа къалгъан совет халкъланыча кириллица болады. Ол замандан башлаб, гагауз тил аз-аз айный башлайды, алай а джарсыугъа, энчи автономиясы болмагъаны, аны санында автономиялы халкъладан миллет тилни, культураны айныуунда артха къалдыргъанды. Аз кёб болсада ол заманлада китабла чыгъа башлагъандыла: «Легенданын изи» (Таурухланы ызы, 1974), «Узун керван» (Узун кериуан, 1985), «Жанавар йортулары» (Бёрюню къууанчлары, 1990) эмда башхала.

Дин[тюзет | кодну тюрлендир]

Гагаузлуланы динлери — православиеди. Гагаузлула джангыз христиан тюрк тилли халкъды дегенле бардыла, алай а ол тюз тюлдю, сёз ючюн, чувашлыланы, кряшенлени, нагъайбеклени эмда якъутлуланы асламысында динлери православиеди.

Джаратылыулары[тюзет | кодну тюрлендир]

Гагаузлуланы къайдан къуралгъанларыны юсюнден талай гипотеза барды:

Белгиле[тюзет | кодну тюрлендир]

  1. Приднестровьеде джашагъанланы санамай (ПМР)
  2. 2,0 2,1 Демоскоп. Некоторые итоги переписи 2004 года в Молдавии.
  3. 3,0 3,1 Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Всероссийская перепись населения 2002 года. Тинтилгенди: 24 декабрь 2009.
  5. 5,0 5,1 Гагаузы в Энциклопедии Mail.ru
  6. Приднестровье (ПМР) де-юре Молдавияны бир кесегиди., де-факто - кесин баямлагъан къралды, аны джангыз эки толу танылмагъан кърал таныйды - Къыбыла Тегей эм Хачыпсы. Перепись населения в Молдавии 5-12 октября 2004 г. проводилась без учёта населения ПМР. В ПМР в 2004 г. проводилась самостоятельная перепись населения 11-18 ноября 2004 г.([1])