Абайханланы Дауут
Абайханланы Шауайны джашы Дауут (1800—1892) — XIX ёмюрде джашагъан къарачай-малкъар дин къуллукъчу, поэт, джарыкълаучу болгъанды.
Биографиясы
[тюзет | къайнакъны тюзет]Абайханланы Дауут 1800-1892 джыллада Чегемде джашагъанды. Аны атасы Шауай Уллу Къарачайдан болгъанды.
Дин эмда джамагъат къуллукъчу Дауут хаджини аты Минги тауну эки джанында да белгили болгъанды. Сабийлей, джашлай билимге тырмашыб, алгъа — Дагъыстанда, ызы бла араб къраллада терен билим алгъанды. Элине-джерине къайытхандан сора, Чегемде, медресе ачыб, Малкъардан, Къарачайдан да фахмулу сабийлени окъутуб тургъанды.
Халкъ эсинде Дауут хаджи ислам дин поэзияны устасыча сакъланнганды. Къуранны суураларыны бир къауумуну магъаналарын къарачай-малкъар тилге кёчюре, «Мухаммат файгъамбар», «Расул», «Мусса файгъамбар», «Юсюф файгъамбар», дагъыда талай дин поэма джазгъанды. Аны бла бирге «Меджнун бла Лейла», «Дахир бла Зухра», «Юсуф бла Зулейха» деген шаркъ сюймеклик поэмаланы да ана тилде «сёлешдиргенди».
Абайханланы Дауутну юсюнден Москваны, Владикавказны, Нальчикни архивлеринде да сакъланады хапар. Эм башдан а ол къурагъан чыгъармала халкъ эсинде джашайдыла. Табылгъанны джыйышдырыб, алим Малкъондуланы Х. басмагъа хазырлагъанды.
Абайханланы Дауут 1892 джыл ауушханды.
Литература
[тюзет | къайнакъны тюзет]Джыйым китаблада
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Эски къарачай-малкъар адабият. Нальчик, 2002.
- Къарачай поэзияны антологиясы (XVIII—XX ёмюрле). Ал сёзню Байрамукъланы Ф. И. джазгъанды. Китабны джарашдыргъанла: Байрамукъланы Ф. И., Акъбайланы А. А., Москва, 2005.
Чыгъармачылыгъыны юсюнден
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Шауайланы Дауут. // Биттирланы Т. Эски къарачай-малкъар адабият. Нальчик, 2002.