Тенгиз

Тенгиз — Дуния океанны, джер бла неда суутюбю рельефни кёлтюрюую бла джаякъланнган кесегиди. Бир къауум тенгизле башха тенгизлени кесеклеридиле (сёз ючюн, Эге тенгиз — Джерле арасы тенгизни кесегиди)[1].
Баш билгиле
[тюзет | къайнакъны тюзет]Джаякъланыуларыны дараджасы бла, эмда гидрогеологиялыкъ режимлери бла тенгизле 3 къауумгъа юлешинедиле: ич тенгизле (джерле арасы тенгизле эмда джарым джабылгъан тенгизле), къыйыр тенгизле эмда айрымканларасы тенгизле. Кеслерини географиялыкъ болумлары бла джерле арасы тенгизле континентларасы тенгизле бла континентичи тенгизлеге юлешинедиле.
Геология джанында бусагъатдагъы тенгизле джаш къуралышладыла: аланы барысыда бу чеклеге палеоген-неоген заманда къуралгъандыла, ахыр тюрлениуле уа антропогенде болгъанды. Эм терен тенгизле, джер къабукъну сыннган джерлеринде къуралгъандыла (сёз ючюн, Джерле арасы тенгиз). Ууакъ тенгизле Дуния океанны сууларыны тюбюнде къалгъан континент къыйырлада къуралгъандыла.
Океанлагъа кёре тенгизле
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Бали тенгиз
- Банда тенгиз
- Беринг тенгиз
- Бисмарк тенгиз
- Висаян тенгиз
- Ич Япон тенгиз
- Кюнчыгъыш-Къытай тенгиз
- Сары тенгиз
- Камотес тенгиз
- Марджан тенгиз
- Коро тенгиз
- Минданао тенгиз
- Молукка тенгиз
- Охот тенгиз
- Саву тенгиз
- Самар тенгиз
- Серам тенгиз
- Сибуян тенгиз
- Соломонну тенгизи
- Сулавеси тенгиз
- Сулу тенгиз
- Тасман тенгиз
- Фиджи тенгиз
- Филиппин тенгиз
- Флорес тенгиз
- Хальмахера тенгиз
- Къыбыла-Къытай тенгиз
- Ява тенгиз
- Япон тенгиз
Тенгиз дараджада богъазла
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Бенгал богъаз (Индий океан)
- Гудзонну богъазы (Шимал Бузлауукъ океан)
- Мексикан богъаз (Атлантика океан)
- Къаджар богъаз (Индий океан)