Тенгиз
Тенгиз — Дуния океанны, джер бла неда суутюбю рельефни кёлтюрюую бла джаякъланнган кесегиди. Бир къауум тенгизле башха тенгизлени кесеклеридиле (сёз ючюн, Эге тенгиз — Джерле арасы тенгизни кесегиди)[1].
Баш билгиле[тюзет | къайнакъны тюзет]
Джаякъланыуларыны дараджасы бла, эмда гидрогеологиялыкъ режимлери бла тенгизле 3 къауумгъа юлешинедиле: ич тенгизле (джерле арасы тенгизле эмда джарым джабылгъан тенгизле), къыйыр тенгизле эмда айрымканларасы тенгизле. Кеслерини географиялыкъ болумлары бла джерле арасы тенгизле континентларасы тенгизле бла континентичи тенгизлеге юлешинедиле.
Геология джанында бусагъатдагъы тенгизле джаш къуралышладыла: аланы барысыда бу чеклеге палеоген-неоген заманда къуралгъандыла, ахыр тюрлениуле уа антропогенде болгъанды. Эм терен тенгизле, джер къабукъну сыннган джерлеринде къуралгъандыла (сёз ючюн, Джерле арасы тенгиз). Ууакъ тенгизле Дуния океанны сууларыны тюбюнде къалгъан континент къыйырлада къуралгъандыла.
Океанлагъа кёре тенгизле[тюзет | къайнакъны тюзет]
Шош океан[тюзет | къайнакъны тюзет]
- Бали тенгиз
- Бандо тенгиз
- Беринг тенгиз
- Висаян тенгиз
- Ич Япон тенгиз
- Кюнчыгъыш-Къытай тенгиз
- Сары тенгиз
- Камотес тенгиз
- Марджан тенгиз
- Коро тенгиз
- Джангы гвиней тенгиз
- Минданао тенгиз
- Молукка тенгиз
- Охот тенгиз
- Саву тенгиз
- Самар тенгиз
- Серам тенгиз
- Сибуян тенгиз
- Соломонну тенгизи
- Сулавеси тенгиз
- Сулу тенгиз
- Тасманны тенгизи
- Фиджи тенгиз
- Филиппин тенгиз
- Флорес тенгиз
- Хальмахера тенгиз
- Къыбыла-Къытай тенгиз
- Ява тенгиз
- Япон тенгиз
Атлантика океан[тюзет | къайнакъны тюзет]
- Азау тенгиз
- Балтика тенгиз
- Ватт тенгиз
- Ирланд тенгиз
- Кариб тенгиз
- Кельт тенгиз
- Ирмингени тенгизи
- Лабрадор тенгиз
- Мермер тенгиз
- Саргасс тенгиз
- Щимал тенгиз
- Джерле арасы тенгиз
- Къара тенгиз
Индий океан[тюзет | къайнакъны тюзет]
Шимал Бузлауукъ океан[тюзет | къайнакъны тюзет]
- Баренцни тенгизи
- Баффинни тенгизи
- Акъ тенгиз
- Бофортну тенгизи
- Кюнчыгъыш-Сибирь тенгиз
- Гренлан тенгиз
- Кар тенгиз
- Лаптевлени тенгизи
- Линкольну тенгизи
- Норвег тенгиз
- Чукот тенгиз
Къыбыла океан[тюзет | къайнакъны тюзет]
- Амундсенни тенгизи
- Россну тенгизи
- Уэдделлни тенгизи
- Скошну тенгизи
- Лазаревни тенгизи
- Дейвисни тенгизи
- Беллинсгаузенни тенгизи
- Моусонну тенгизи
- Рисер-Ларсенни тенгизи
- Бирликни тенгизи
- Космонавтланы тенгизлери
- Сомовну тенгизи
- Дюрвилни тенгизи
Тенгиз дараджада богъазла[тюзет | къайнакъны тюзет]
- Бенгал богъаз (Индий океан)
- Гудзонну богъазы (Шимал Бузлауукъ океан)
- Мексика богъаз (Атлантика океан)
- Къаджар богъаз (Индий океан)
Дагъыда къара[тюзет | къайнакъны тюзет]
 Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Тенгизле.
|