Контентге кёч

Ингилиз тил

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Ингилиз тил
English (the English language)
Къралла: Уллу Британия, АБШ, Индия, Австралия, Канада, Ирландия, Джангы Зеландия, Либерия, Мальта, КъАР.
Официал статусу: De jure: Австралияда, Канадада, АБШ-ни 31 штатында, Джангы Зеландияда, Либерияда, Белизде, Британ Шохлукъну къралларыны кёбюсюнде, БМО-да

De facto: Уллу Британияда
De jure, башха тилле бла бирге: Ирландияда, КъАР-да, Индияда; ЕБ-де,

Бютеу сёлешгенле: 309-400 млн. (ана тил халда), 199-1400 млн. (экинчи тил орнуна)
Рейтинги: 3-чю, неда 4-чю ана тил халда (испан тил бла тенг), бютеу сёлешгенлени саны бла — 2-чи
Джазыу системасы: латин алфавит
Категориясы: Индоевропа тилле
Генетика классификациясы

- Индоевропа тилле
0- Герман тилле
00- Кюнбатыш герман группа
000- Ингилиз-фриз тюбгруппа

Тил кодлары
ISO 639-1 en
ISO 639-2 eng
Википедияда
Бёлюмю:
Слоганы: Wikipedia, The Free Encyclopedia

Ингилиз тил (ингил. [the] English [language]) — ингилизлилени тиллериди (Ингилизни официал тилиди, де-факто саулай Уллу Британияны), американлыланы тиллери, экиден бир официал тил Ирландияда, Канадада, Мальтада, официал тил Австралияда, Джангы Зеландияда. Азия бла Африкада да талай къралда официал тил орнун тутады. Ингилиз тилде сёлешгенлеге, лингвистика илмуда англофонла делинеди; артыкъсызда бек бу термин Канадада джайылыбды (политика контекстде да)[1].

Индия-Европа тил юйюрню герман тил группасына киреди. Ана тил орнуна джюрютгенле — 410 млн. адам чакълы бир бардыла, сёлешгенле — 1 млрд адам чакълы (2007). БМО-ну алты официал эмда джумуш тиллеринден бириди.

Англичан йылмын кызытсе кугезе — древнеанглийский йылме — дописьменный ойыртемалтше кокла гыч историй шке жапыште герман йылме-влак, лексикыштышт шуко икгайлык уло дене кузе нуным арален кодаш, тыгак йылмылончыш строй. Утларак акрет годсо саманымат шке ойыртемалтше кылвер-влак эрла гыч индоевропысо культурно-угор тӱшкасе йылме, калык кугезына-влак кызытсе чӱктен, ойлаш индоиранский — (индийский, иранысе) да европын (кельтский, романысе, герман, балтийысе да славян) йылме. Мутвундо акрет герман-влак йылмым арален кода да каш общеиндоевропейский, чытен нуно объективле (Вернерын вариант-влак да закон) историйым вашталтен, шке семын шонышо деч вара тудо англичан налын да умбакыже шуяш. Тыге, родо-тукым да йӱла деке наҥгая общеиндоевропейский мут шотлымо чот мут.

Мутвундо аралалт кодын пример общеиндоевропейский:

  • латин pater «ача» йӱк гыч вончаш лийна [p] [f] германийысе немыч йылме дене келшен Vater [fater] father да англичан; soror «ака» — Schwester — sister.
  • латин unus «ик» — ein немыч — англичан an / one.

Мутвундо пример общегерманский:

  • Немыч Haus «пӧрт» — англичан house,
  • Немыч Hand «кид» — англичан hand.

Тыгай жапыште кандаш историй-влак англичан йылме пайленыт: древнеанглийский (450-1066 ий, английыште завоевание норманн ий), среднеанглийский (1066-1500), новоанглийский (мемнан жап гыч 1500 ий марте). Тыгак южо ранненовоанглийский ойырен йылмызе (англ.)ракш. пагыт (мучаш XV — xvi курымын покшелныже).

  1. Тыныс элыштына тӱрлӧ семын англичан йылмым туныктен.
  Бу, тилни юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.