Анконитан республика

	Анконитан республика ; Repubblica Anconitana; Францияны эгеч республикасы
Ара шахары	Анкона
Тил(лер)и	Итальян тил
Кърал оноууну формасы	Республика

Анконитан республика (ит. Repubblica Anconitana) — Француз революциячы къазауатланы кёзюуюнде къуралгъан эгеч республикады.

Джетишимли Итальян компаниясындан сора Наполеон Бонапарт 1797-чи джылны 20-чы июлунда Папа VI Пийни Болонья джарашыугъа къол салыргъа зорлайды. Аннга кёре Анкона, Болонья эмда Феррара француз аскер бла оккупация этиледиле. 1797-чи джылны февралында Бонопартны энчи буйругъу бла Анконада шахарны оноуун къолуна алгъан Революциячы Кенгеш къуралады. Джарыкъланыуну эмда якобинчиликни идеялары эмда папачы зулму системада къутулуу халкъны эйфориягъа келтиргенди, алай болса да шахарчыла кёб турмай ангылайдыла: къазаутха джоюмланы этер ючюн, французла шахардан асыры кёб излегедиле, аланы ичинде санатны чыгъармаларын да .

Кёб турмай Толенто мамырлыкъгъа къол салынады, аннга кёре Анкона французланы оккупацияларында "континент мамырлыкъгъа" дери турлукъду, артдан Папа къралгъа къайтырыкъды. Буну болдурмаз ючюн, Революциячы Кенгеш эмда шахарчыла республиканы баямланыуун излегендиле. Алай болса да андан сора этилген Франция бла Австрия арасында мамырлыкъ кесамат Кампоформиогъа кёре да Анкона папаны иелигине къатыргъа керек болгъанды.

Амма, буну не шахарчыла, неда папагъа заран салыргъа излеген Бонопарт джаратмагъанды. Алай бла, 1797-чи джылны 17-чи ноябрында Революциячы Кенгеш Француз республика бла Цизальпин республиканы джагъында болгъан бойсунмагъан Анконитан республиканы къуралыуун баямлагъанды. Анконаны юлгюсюн башха хоншу шахарла да алгъандыла, аланы ичинде Сенигаллия, Ези, Осимо, Мачерата, Урбания, Урбино эмда Фано. Директория маталлы орган къуралады, ары хар муниципалитет келечи джибереди. Шахарны бюджети бош болгъанлай тургъанды, ол себебден клилсаланы, монастырланы эмда семинарияланы тонау бардырылгъанды.

1798-чи джылны 15-чи февралында француз генерал Бертье Рим республиканы баямлайды, эмда аннга Анконитан республиканы да къошады. Революциячы Кенгеш излемесе да, 7-чи мартда разылыгъын береди. Анконитан республика 117 кюнден сора джокъ болады.

Литература

Mario Natalucci. Il periodo francese in La vita millenaria di Ancona. Ancona. Libreria Canonici. 1975. pp. 7-20.