Джоуль

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.

Джо́уль (ингилизча: Joule; белгиленнгени: Дж, J) — иш бла энергияны ЁС-де ёлчем биримиди. Джоуль, ньютоннга тенг кючню салыныу нохтасыны, бир метр аралыкъгъа кёчюрген ишге тенгди. Электричествода 1 ампер электрика токну 1 секундну ичинде, 1 Ом къаршчыланыуну юсю бла ётюуде ишге тенгди[1].

Джоуль биринчи кере, Джеймс Джоулну ёлген джылында бардырылгъан (1889) Электриклени экинчи халкъла арасы конгрессинде джюрютюлюб башланнганды[2].

Электрика биримле бла эталонланы юсюнден халкъла арасы конференция (Лондон, 1908) «халкъла арасы» электрика биримлени, аны ичиндеда «халкъла арасы Джоульну» бегитгенди. 1948 джылны 1-чи янаврындан башлаб абсолют электрика биримлеге къайтыудан сора: 1 халкъла арасы Джоуль = 1,00020 абсолют Джоулгъа марда бегитилгенди[3].

Башха бирим системалада[тюзет | кодну тюрлендир]

1 Дж = кг·м²/с² = Н·м = Вт·с.
1 Дж ≈ 6,2415e эВ.
1 000 000 Дж ≈ 0,277(7) кВт·сгъ.
1 кВт·сгъ = 3 600 000 Дж ≈ 859 845 калория.
1 кВт·с = 1 000 Дж.
1 Дж ≈ 0,238846 калория.
1 калория = 4,1868 Дж.[4]
1 термохимиялыкъ калория = 4,1840 Дж.[4]

Къат эмда юлюш биримле[тюзет | кодну тюрлендир]

Онлукъ къат эмда юлюш биримлени ЁС-ни стандарт индекслерини болушлугъу бла къурайдыла.

Къат Юлюш
ёлчеми аты белгилениую ёлчеми аты белгилениую
101 Дж декаджоуль даДж daJ 10−1 Дж дециджоуль дДж dJ
102 Дж гектоджоуль гДж hJ 10−2 Дж сантиджоуль сДж cJ
103 Дж килоджоуль кДж kJ 10−3 Дж миллиджоуль мДж mJ
106 Дж мегаджоуль МДж MJ 10−6 Дж микроджоуль мкДж µJ
109 Дж гигаджоуль ГДж GJ 10−9 Дж наноджоуль нДж nJ
1012 Дж тераджоуль ТДж TJ 10−12 Дж пикоджоуль пДж pJ
1015 Дж петаджоуль ПДж PJ 10−15 Дж фемтоджоуль фДж fJ
1018 Дж эксаджоуль ЭДж EJ 10−18 Дж аттоджоуль аДж aJ
1021 Дж зеттаджоуль ЗДж ZJ 10−21 Дж зептоджоуль зДж zJ
1024 Дж йоттаджоуль ИДж YJ 10−24 Дж йоктоджоуль иДж yJ
     хайырланыргъы рекомендация берилмейди

Дагъыда къарагъыз[тюзет | кодну тюрлендир]

Белгиле[тюзет | кодну тюрлендир]

  1. http://dic.academic.ru/dic.nsf/medic/2109
  2. Джоуль
  3. БСЭ
  4. 4,0 4,1 Физический энциклопедический словарь, М., 1983, стр. 241 (статья «Калория»)