Шимал Тегей
Бу атны (неда терминни) башха магъаналары да барды, къарагъыз: Тегей (магъаналары).| Шимал Тегей — Алания Республика | |
|
|
|---|---|
.svg)
| |
Россияны картасында Шимал Тегейни кёрюнюмю
| |
| Административ билгиле | |
| Къралы |  Россия
|
| Статусу | Республика |
| Ара шахары | Владикавказ |
| Башха шахарлары | Моздок, Беслан, Алагир |
| Республиканы Башчысы | Мамсуров Таймураз |
| Правительствону башчысы | Хлынцов Николай |
| Къуралыууну датасы | 7 июль 1924 |
| Официал сайты | www.rso-a.ru |
| География билгиле | |
| Майданы | 7 987[1] км² |
| Эм уллу мийиклиги | Казбек тауну тёппеси — 5 033 м |
| Демография билгиле | |
| Халкъы | ▲712 877[2] адам (2010) |
| Басыннганы | 89,3 адам/км² |
| Тил(лер)и | тегей, орус |
| Миллет къурамы | тегейлиле, оруслула эм башхала |
Шимал Тегей — Алания Республика (Терк Башы Тегей, Шимал Тегей; тег. Республикæ Цæгат Ирыстон — Алани 
эшитилиую) — Россия Федерацияны къурамына кирген республикады (къралды)[3], Россия Федерацияны субъектиди, Шимал-Кавказ федерал бёлгени къурамына киреди.
Республика, 1924 джылны 7 июлюнда къуралгъанды.
Географиясы
[тюзет | къайнакъны тюзет]Республика, Уллу Кавказ тау аркъаны шимал тигинде орналады. Кюнбатышда Къабарты-Малкъар бла чеклери барды, шималда — Ставрополь край бла, кюнчыгъышда — Юнгюш бла эмда Чечен бла, къыбылада — Гюрджю бла эмда джарым танылгъан Къыбыла Тегей кърал бла.
Бютёу территориясындан 4121 км²-ни тюзле бла алаша джерле аладыла, таулу джерлени юлюшю джарымындан кесекге азды. Республиканы шималында — Ставрополь тюз орналады, къыбыларакъ — Терк эм Сунжа аркъала, ортасында уа — Шимал-Тегей тюз. Къыбыласын, Уллу Кавказны Баш аркъасы алады. Эм мийик нохтасы — Казбек тауну тёппесиди (5033 м). Республиканы таулу кесегинде, Баш аркъадан шималда бир-бирине параллель халда тёрт уллу тау аркъа ётедиле: Къабыргъа, Къаялы, Джайлыкълы эм Чегетли аркъала. Аркъаланы ёзенле кеседиле, аладан эм магъаналыла быладыла: Дарьял, Геналдон, Куртат, Кассар, Алагир эм Дюгер.
Джибериуле
[тюзет | къайнакъны тюзет]- Шимал Тегейни правительствосуну официал сайты
- Тегейлиле эм аланы терихлери
- Тегейни тарихи эмда культурасы
- Тегей тарих бла культураны юсюнден сайт
- Алания: трих, культура, адетле, адамла
Белгиле
[тюзет | къайнакъны тюзет]- ↑ Административно-территориальное деление по субъектам Российской Федерации на 1 января 2010 года (орус.) (xls). Росстат (14 июля 2010). Тинтилгенди: 24 август 2010.
- ↑ Сообщение Росстата о предварительных итогах ВПН-2010 (орус.) (xls). Росстат (28 марта 2011). Тинтилгенди: 28 март 2011.
- ↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
 Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Шимал Тегей.
|